Een prachtig en raak stuk van Seth Godin. Angst schaalt niet:

Events scale. The magnitude of our impact and the impact of our decisions can vary wildly, depending on the stakes. You can decide which chocolate bar to buy or you can decide whether or not to take a job.

Our fear, though, can’t scale. It doesn’t work that way.

The screaming fear in your stomach before you give a speech to 12 kids in the fifth grade is precisely the same fear a presidential candidate feels before the final debate. The fight-or-flight reflex that speeds up your heart when you’re about to get a speeding ticket you don’t deserve isn’t very different than the chemical reaction in the brain of an accused (but innocent) murder suspect when the jury walks in.

Tot op zekere hoogte geldt dat, vind ik, ook voor beslissen en de keuzestress die ermee gepaard gaat (eigenlijk ook een soort angst).

Voorbeeldje?

Een persoonlijke beslissing over welke hardloopschoenen je moet kopen kan even moeilijk zijn als de professionele beslissing over de aanpak van een nieuw project met een looptijd van een jaar, waaraan meerdere mensen werken. De impact verschilt enorm, maar de beslissing wordt daar niet makkelijker of moeilijker door. Wel door de hoeveelheid opties waar je uit moet kiezen, en door hoeveel informatie je betrekt in je beslissing.

Koop je altijd je schoenen bij je favoriete hardloopwinkel, en heeft die drie verschillende modellen op voorraad in je maat, dan is het relatief makkelijk kiezen. Trek ze allemaal een keer aan, loop een rondje. Één paar voelt het lekkerst of is het goedkoopst. Inpakken en wegwezen.

Maar begin je met oriënteren op internet, bekijk je talloze modellen, lees je reviews en vraag je anderen naar hun ervaringen, bezoek je meerdere winkels? Dan heb je veel opties en veel meer informatie. Dat kan leiden tot een betere keuze, maar meestal doet het dat niet. Je keuze wordt er in ieder geval niet makkelijker op: je moet de informatie allemaal verwerken, en er zullen tegenstrijdigheden in zitten. Uit al die extra mogelijkheden en informatie zal zelden één glasheldere, duidelijke keuze rollen.

Hetzelfde geldt voor de veel grotere beslissing van de projectaanpak. De impact is vele malen groter: een andere weg kiezen kan betekenen dat het resultaat goed is of slecht, ruim op tijd of veel te laat, een groot succes of een jammerlijk falen. Het heeft invloed op de levens van de mensen die werken in het project, de mensen aan wie het verkocht is en de mensen die gebruik gaan maken van het resultaat.

Maar het proces van beslissen is even makkelijk of moeilijk. Heb je weinig informatie en weinig opties, dan is het makkelijk kiezen: we gaan linksom of we gaan rechtsom. Heb je veel opties en veel informatie, dan is de keuze veel moeilijker.

Hardloopschoenen of een project van een jaar, voor je brein is het allemaal hetzelfde.