Tijdens het (ontzettend gave, voor maart verrassend zonovergoten) trainingsweekend met de Eredivisieteams van De Dolfijn ontstond er een discussie over de effecten van de sauna, naar aanleiding van het enthousiaste saunagedrag van sommige atleten. Goed en ontspannend voor je lichaam na een training? Of ook belastend? Ik claimde dat de sauna naast heel ontspannend, ook een belasting voor je lichaam is. Om te kijken of ik niet al te veel onzin uitkraamde (ik heb het ooit gehoord toen iemand bij Aloha Triathlon zich er in verdiept had, maar hoe zat het ook alweer?) ben ik er kort ingedoken.

De belangrijkste conclusies:

• Een saunabezoek is inderdaad een (lichte) belasting voor je lichaam, omdat het de “warmteklap” en “koudeklap” moet opvangen.
• Het heeft vooral veel positieve effecten op je herstel, zoals: sneller afvoeren van afvalstoffen, “schoonmaakbeurt” voor je aderen, ontspannend met alle positieve gevolgen van dien, soepele gewrichten en pezen (dus blessurevoorkomend/herstellend), een gezondere huid. Niet dat je van een gezondere huid harder gaat triathlonnen, maar je krijgt er wel complimentjes van, en van complimentjes word je gelukkig, en gelukkige mensen triathlonnen harder. Denk ik. Het onderbouwen daarvan laat ik aan iemand anders over.
• Ga altijd ná de training naar de sauna, niet andersom.
• 1-2x voor 10-15 min de sauna in is genoeg voor het herstellende effect.

Als je de keuze moet maken tussen genoeg slapen en geen sauna, of een half uur te kort slapen en wel sauna, dan zou ik nog altijd kiezen voor slapen. Maar als je ook verder genoeg rust neemt, kan regelmatig post-training-saunabezoek een waardevolle bijdrage leveren aan je herstel.

Een sauna kun je zien in dezelfde categorie als het zeer nuttige, maar misleidend genoemde fenomeen “hersteltraining”. Waarom misleidend? Omdat je van een training nooit herstelt. Als ik een zware training op de baan afwerk, en vervolgens 5 uur hersteltraining, ben ik dan hersteld? Ben ik fysiek terug op het niveau van vóór de zware training of zelfs iets daarboven? Kan ik dan weer fris beginnen aan de volgende baantraining? Nee, daar is meer voor nodig. Je lichaam heeft zo’n 24-72 uur nodig om alle verschillende soorten “schade” van een training te herstellen, afhankelijk van de soort/intensiteit van de training. Maar een hersteltraining op de ochtend na de zware training zorgt er misschien wél voor dat je er maar 2 dagen van hoeft te herstellen in plaats van drie, omdat de herstelprocessen onderweg een handje geholpen worden.

Zo ook met de sauna. Na een half uurtje sauna ben je niet hersteld van je training. Je spieren die je net vakkundig op microniveau aan gort hebt geholpen zijn niet op miraculeuze wijze weer heel geworden, maar je hebt ze wél een heel eind op de goede weg geholpen.

Zweten na het zweten? Ja!

Bronnen

Ongefundeerde, maar vermoedelijk niet al te ver van de waarheid verwijderde inleidingen:

• http://www.ahealthylife.nl/gezondheidsvoordelen-van-de-sauna/
• http://www.blessure-aanwijzer.nl/sauna_en_sport.htm

Echte wetenschap, met peer reviews en p-waardes en aldiedingen:

(aangevuld met kritiek, de conclusie “sauna draagt bij aan herstel van training van triatleten” komt hier niet sluitend uit)

• “We conclude that 3 wk of post-exercise sauna bathing produced a worthwhile enhancement of endurance running performance, probably by increasing blood volume.” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16877041 (kritiek: dit is een onderzoek met slechts 6 deelnemers)
• “A single Finnish sauna bath as a source of free radicals per se is able to reduce oxidative stress induced by a 30-min aerobic exercise in healthy men.” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24304490 (kritiek: dit gaat niet over atleten maar over gezonde mensen)
• “The obtained results indicated that sauna bathing stimulated the immune system to a higher degree in the group of athletes compared to the untrained subjects.” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24511348 (kritiek: weliswaar is het immuunsysteem actiever, maar is dat een bijdrage aan herstel van de training of moet het lichaam extra schade van de sauna wegwerken?)